Bu yazıda sizlere lisansüstü eğitim için üniversitelerin koymuş oldukları genel şartlar ve istedikleri belgelerden bahsedeceğim. Öncelikle belirtmeliyim ki ABD’de eğitimin hiçbir kademesinde olmadığı gibi lisansüstü eğitim düzeyi başvuruları için de sabit kurallar, merkezi bir sistem söz konusu değil. Her okul ve hatta her bölüm kendi şartlarını kendisi belirlemekte. Dolayısı ile burada bahsedeceğim konular kafanızda az-çok, genel-geçer bir fikir oluşturmak için olacaktır.
- DEADLINES (Son Başvuru Tarihleri)
- ABD’de bölümler lisansüstü eğitimleri için büyük oranda Güz donemi başlayacak şekilde öğrenci alıyor. Deadline’lari yani o sene Güz donemi alacakları öğrenciler için son başvuru tarihleri çoğunlukla bir önceki Aralık-Ocak-Şubat ayları içerisinde oluyor.
- Her okulun hatta her bolumun başvuru tarihleri farklı farklı. İstediğiniz okul ve bölümlerin listelerini Eylül-Ekim ayları içerisinde oluşturmaya başlamanız; deadline’larini, başvuru şartlarını, istedikleri belgelerle birlikte ajandanıza kaydetmeniz başvurularda gecikmemek adına önemli.
- Nadiren de olsa İlkbahar donemi için de öğrenci alan bölümler var. Bunların da son başvuru tarihleri genellikle Ağustos-Eylül-Ekim ayları içerisinde oluyor.
- Ayrıca bazı bolümler spesifik bir deadline yerine Rolling base sistemini kullanıyorlar. Bu sistemi uygulayan bölümlerin sabit deadline’lari bulunmamakta, yılın farklı dönemlerinde biden fazla seferde, başvuru almakta ve birkaç hafta içerisinde kararlarını bildirmektedirler.
- REQUIRED TESTS (SINAVLAR)
- ABD’de lisansüstü eğitim başvurularında istenen 2 tane sınav var.
A. TOEFL
- Bunlardan birincisi İngilizce yeterliliğini kanıtlayabileceğiniz TOEFL IBT sınavı.
- Bu sınavda üniversitelerin/bölümlerin çok büyük çoğunluğu 80 puan istiyor.
- Stanford, Harvard gibi bazı TOP klas üniversiteler 100 ve üzeri puan isteyebiliyorlar.
- Bazı üniversiteler TOEFL’ın bazı bölümleri için puan barajı da koyuyorlar. (Speaking en az 26 gibi)
- Yine bazı üniversiteler TOEFL’ın yanında IELTS sınavını da kabul ediyor. Onun için de ortalama puan barajı overall 6.5 / 7 bandında. Her üniversite TOEFL kabul ediyor, IELTS ise bazı üniversiteler için geçerli.
B. GRE / GMAT
- Bu sınavlar Türkiye’de yapılan ALES benzeri sınavlar.
- ALES sınavında bulunan Sözel ve Sayısal kısımlara ek olarak bu sınavlarda yazma bolumu de var.
- Üniversiteler genelde bu sınavlar için belli bir puan barajı koymuyorlar, sınava girmiş olmak yeterli oluyor.
- Tabi başvuran sayısına göre bu sınav puanlarındaki basarinin komitenin kararında etkili olacağını göz ardı etmemek lazım.
- BACHELOR’S DEGREE (Lisans Derecesi)
- Tüm lisans ustu eğitim programları lisans derecesine sahip olmayı şart koşmaktadır.
- TR’de olduğu gibi herhangi bir bölüme başvuru yapabilmenin şartı herhangi bazı bölümler gibi net, kalın çizgiler bulunmamaktadır. Gri alanlar oldukça fazla.
- Aldığınız eğitim ve ilgi alaka itibari ile başvurduğunuz/başvuracağınız bölüme layık olduğunuzu güzel bir şekilde açıklayabilirseniz öğretmenlik mezunu olarak mühendislikten kabul almanız mümkün.
- Doktora programları için yüksek lisans derecesi de olmazsa olmaz bir şart değil. Bazı bölümler bunu şart olarak sunsa da böyle bir şartı olmayan doktora programları da hiç az değil.
- Bu arada başvuruların Aralık-Ocak aylarında olduğunu düşünürsek henüz mezun olmadan başvurularınızı yapabilirsiniz. Haziran-Temmuz döneminde yani bölüm başlamadan önce mezuniyetinizi alacağınızdan emin olmanız başvuru için yeterli.
- GPA (Not Ortalamasi)
- GPA yani not ortalaması da şartlar arasında bulunmakta.
- Genelde alt limit 4 üzerinden 3.
- ABD’de genelde öğrencilerin not ortalamalarını yüksek tutmaları Türkiye şartlarında not ortalamalarını yüksek tutmaktan çok daha kolay. Eğitim sistemi farkından kaynaklanan bu farklılık lisans eğitimini TR’de almış ve lisansüstü eğitime başvuru yapan Türk öğrenciler için bir dezavantaj.
- Dolayısı ile not ortalamanız eğer düşükse, yani 3.50 ve civarında değilse, bu durumu güzel bir şekilde anlatmalısınız.
- Bunu anlatabileceğiniz yer de Statement of Purpose’iniz.
- STATEMENT OF PURPOSE
- 2-3 sayfalık bir yazı.
- Bu yazıda
- Eğitim geçmişinizden bilgiler vereceksiniz,
- Neden o bölümde/o üniversitede lisansüstü eğitim yapmak istediğinizi anlatacaksınız
- İlgilendiğiniz konu hakkında bilgi vereceksiniz, neden o konuya ilgi duyduğunuzu anlatmaya çalışacaksınız
- Bölümde sunulan eğitim, bölümde bir veya birkaç hocanın size nasıl yardımcı olabileceğinden bahsedeceksiniz.
- Eğitim geçmişiniz, ilgilendiğiniz konu, başvurduğunuz üniversite ve bölüm; aynı zamanda o bölümde bir veya birkaç hoca kavramları arasındaki bağlantıları kurabildiğiniz ölçüde başarılı bir SOP yazmış olacaksınız.
- Güzel bir SOP yazmak su ana kadar saydığım bütün gerekliliklerin toplamından daha önemli bir gereklilik. Şöyle ki, bu konuda ne kadar başarılı ne kadar inandırıcı olabilirseniz diğer gerekliliklerdeki eksikleriniz o kadar göz ardı edilir. İsterseniz TOEFL’dan 80 puan alamamış 75 puan almış olun, not ortalamanız 2.67 olsun. Güzel bir SOP bu eksiklikleri kesinlikle telafi edecektir.
- Güzel bir SOP ile kastim siz bu bölüme ne kadar uygununuzun yanında, bu bölüm sizin hayallerinizi gerçekleştirmek için ne kadar uygun konusunu da içeriyor. Başvuruları inceleyen komite sadece sizin bölüme ne kadar uygun olduğunuzu değil, aynı zamanda bolumun size ne kadar hizmet sunabileceğini de değerlendirdiğini unutmayın. Yani güzel bir SOP yazmamışsanız çok yüksek puanlar ile kabul alamayabilirsiniz. Bu su anlama gelir, komite puanlarınızdan çok etkilenmiştir fakat sizin hayallerinize ulaşmanızda kendilerini eksik görmüşlerdir ki size kabul vermemişlerdir, başka bir açıdan kendilerini kabul vermemişlerdir öğrenci olarak size hizmet sunmak için.
- Bu kadar önemle üzerinde durduğum başvurunun bu basamağına siz de mutlaka çok büyük önem verin. TOEFL’a 70 saat çalıştıysanız bu yazıyı yazmak için 80 saat çalışmanız, bir ayiniz bunu düşünerek geçirmeniz sezadır. Kesinlikle ama kesinlikle hazır kalıplardan kullanmayın.
- Eğer kendinizi bu konuda yeterli görmüyorsanız bir uzmandan yardim talep edip, birlikte çalışabilirsiniz.
- SUPPLEMENTARY MATERIAL (EK BELGELER)
- Su ana kadar saydığım gerekliliklere ve belgelere ek olarak bölümden bölüme değişen gereklilikler de olabilmektedir.
A. GRE Subject Test
- Bazı bölümler ALES benzeri olan GRE genel sınavının yanında o bölüm özelinde GRE Subject sınav da istemektedir. (Kimya, Bilgisayar, Matematik gibi
B. Reference/ Recommendation Letter (Tavsiye Mektubu)
- Genelde 3 adet isteniyor.
- Türkiye’de bazen hocalar maalesef hazır yazılmış formatları verme eğiliminde olabiliyorlar. Bu konuda hocanız ile konusunun, gerekirse ona yardımcı olun; İngilizceye çevirme konusunda vs. ama size özel olmasını ve hazır kalıp olmamasını sağlayın.